Profilowanie i kalibracja monitora — czym jest i po co to robić?

W świecie cyfrowym, gdzie wizualna dokładność ma kluczowe znaczenie, profilowanie i kalibracja monitora stają się niezbędnymi procesami dla profesjonalistów i entuzjastów zajmujących się fotografią, grafiką, edycją wideo i projektowaniem. Jednak czym dokładnie są te procesy i dlaczego są tak ważne? Kalibracja monitora, co właściwie oznacza ta czynność? Po co kalibrujemy monitor i dlaczego sama kalibracja ekranu to za mało? Czym jest profilowanie monitora? Czy potrzebny mi zewnętrzny kalibrator? Jak skalibrować monitora? Na te wszystkie pytania postaram się odpowiedzieć w poniższym artykule, opisując proces i oczekiwany efekt. 

 

 

Kalibracja monitora i profilowanie monitora nie są ze sobą tożsame.

To dwie oddzielne procedury, które wykonuje się jedna po drugiej. Wszystko po to, aby zapewnić dokładne odwzorowanie kolorów na monitorze. Prawidłowe odwzorowanie zależy od wcześniej ustalonego celu kalibracji. Monitor musi najpierw przejść przez proces kalibracji, a potem profilowania, z wykorzystaniem specjalnego urządzenia kalibracyjnego.

Krok 1 – Kalibracja monitora

Kalibracja monitora jest niezbędna do uzyskania dokładnego odwzorowania barw i tonów na ekranie. W trakcie kalibracji, wykorzystującej zewnętrzny czujnik, monitor podlega precyzyjnym modyfikacjom sprzętowym. Regulowane są parametry takie jak jasność, kontrast, proporcje składowych RGB i tablica LUT. Te ustawienia kontrolują luminancję monitora, temperaturę barwową bieli oraz krzywą gamma, zgodnie z wcześniej określonym celem kalibracji.

Krok 2 – Profilowanie monitora

Po udanej kalibracji ekranu monitora nadchodzi czas na profilowanie. To proces, który dokładnie opisuje zdolności skalibrowanego ekranu do reprodukcji kolorów i tonów zgodnie z celem kalibracji. Podczas profilowania, czujnik zewnętrzny mierzy różne kolorowe pola wyświetlane na ekranie, a wyniki są zapisywane w pliku ICM lub ICC, nazywanym profilem. Ten profil zawiera informacje o celu kalibracji oraz wszelkich odstępstwach, czyli błędach w odwzorowaniu barw przez monitor. Jeśli w trakcie kalibracji i profilowania monitora musiała być dostosowana tablica LUT karty graficznej, te informacje także znajdują się w profilu.

System zarządzania kolorami

Dzięki informacjom zapisanym w profilu ekran monitora jest w stanie prawidłowo wyświetlać kolory i przejścia tonalne. System zarządzania kolorem, tak jak ICM (Image Color Management) w systemach Windows™ i Mac, pełni ważną funkcję w tym procesie. Warto zaznaczyć, że niektóre programy, na przykład Adobe ACE (Adobe Color Engine) używane w produktach Adobe, posiadają własne, niezależne systemy zarządzania kolorem, które mogą być wykorzystywane w procesie reprodukcji kolorów.

Dla poprawnego działania każdego systemu zarządzania kolorem istotne jest, aby oprócz profilu monitora posiadał on informację o tym, w jaki sposób ma interpretować kolory ze źródła, czyli z pliku zawierającego zdjęcie lub obraz, które mają być wyświetlone. Najczęściej jest to informacja o standardzie, według którego opisane zostały kolory na zdjęciu lub obrazie, takie jak sRGB czy AdobeRGB. Czasem jednak ta informacja może być również osadzona bezpośrednio w pliku ze zdjęciem w postaci profilu kolorystycznego.

W tej sytuacji mogą pojawić się pewne trudności. Nie wszystkie zdjęcia lub obrazy zawierają informacje o tym, w jaki sposób należy interpretować zapisane w nich kolory. Ponadto nie wszystkie programy potrafią poprawnie odczytywać profile ICC dostępne w systemie operacyjnym komputera. W przypadku braku informacji o profilu kolorystycznym można przyjąć, że kolory na zdjęciu zostały zapisane zgodnie ze standardem sRGB. Jest to najbardziej popularny standard i domyślny w wielu aparatach, skanerach oraz systemach operacyjnych, takich jak Windows™.

Jednak żaden system zarządzania kolorami nie dokonuje takiego założenia samodzielnie. Na przykład Adobe ACE w programie Photoshop™ prosi użytkownika o ręczne określenie profilu kolorystycznego otwieranego pliku zdjęcia lub obrazu. Natomiast system operacyjny Microsoft Windows™, korzystając ze swojego systemu ICM, w ogóle nie zarządza kolorami, jeśli sposób ich interpretacji nie został mu wcześniej określony.

 

 

Jaki wybrać cel kalibracji monitora?

Celem kalibracji jest osiągnięcie pożądanego sposobu wyświetlania obrazu na monitorze po dokonaniu zmian w jego ustawieniach. Opisuje się to poprzez kilka parametrów, w tym luminancję (jasność) mierzoną w kandelach na metr kwadratowy (cd/m2), temperaturę barwową bieli w Kelwinach (punkt bieli), oraz współczynnik gamma, definiujący krzywą gradacji tonów, wyrażony jako wartość liczbową bez jednostki.

Cel kalibracji jest dostosowywany do intencji użytkowania. Na przykład, dla fotografa monitor często służy do wyświetlania i edycji zdjęć w przestrzeni sRGB. W takim przypadku ekran jest kalibrowany zgodnie z wymaganiami standardu sRGB, co oznacza ustawienie temperatury barwowej bieli na 6500K, jasności na poziomie 120 cd/m2 oraz gamma zgodnie z definicją standardu sRGB lub wartością 2.2.

 

 

W przypadku monitorów o większej przestrzeni barwnej niż standardowa sRGB takich jak monitory szeroko gamutowe zdolne do reprodukcji barw z zakresu AdobeRGB i innych, kalibracja może obejmować także odcienie i nasycenie każdej z osobno składowych R, G i B. To pozwala na uzyskanie pożądanej, mniejszej przestrzeni barwnej na takim monitorze, co jest czasem nazywane emulacją przestrzeni barwnej. Przykładowo, można emulować przestrzeń barwną sRGB na monitorze, który normalnie obsługuje większą przestrzeń AdobeRGB.

Branżowy standard

Jeśli kalibrujesz monitor do wyświetlania i edycji zdjęć oraz obrazów w przestrzeni sRGB, zastosuj opisane wcześniej ustawienia. Możesz również użyć tych samych ustawień, jeśli nie masz pewności, jaki efekt chcesz osiągnąć, lub jeśli planujesz wykonywać "softproofing", czyli symulowanie wyglądu odbitek lub wydruków na ekranie monitora. Jeśli jednak Twoim celem jest porównywanie wydruków lub odbitek z tym, co widzisz na ekranie monitora, możesz zmienić temperaturę barwową na wartość 5000K.

Jak skalibrować monitor?

Kalibracja monitora to proces, który wymaga użycia zewnętrznego narzędzia — kalibratora. Nie polegaj na subiektywnej ocenie wzroku. Dostępne są różne typy kalibratorów, w tym kolorymetry, które są bardziej przystępne cenowo, oraz spektrofotometry, oferujące zaawansowaną technologię, ale są droższe.

Po zakupie kalibratora korzystasz z dołączonego do niego oprogramowania. W przypadku posiadania profesjonalnego monitora graficznego, na przykład marki Eizo, BenQ, NEC lub innej, do przeprowadzenia procesu kalibracji używa się oprogramowania dostarczonego przez producenta monitora. W takim przypadku mamy do czynienia z kalibracją sprzętową monitora.

Jaki kalibrator kupić?

Calibrite produkuje rekomendowane kolorymetry, cenione za wysoką jakość i kompatybilność z najnowszymi systemami operacyjnymi. Dołączona 42-stronicowa instrukcja / poradnik w języku polskim pomoże Ci przejść przez proces kalibracji krok po kroku, zapewniając prawidłowe barwy na ekranie i precyzyjność wyświetlanych kolorów. Jest to istotne narzędzie dla profesjonalistów w dziedzinie grafiki i fotografii, którzy potrzebują dokładności w reprodukcji kolorów.

Kalibratory Calibrite Display Pro HL i Calibrite Display Plus HL są kompatybilne z oprogramowaniami firm trzecich, takich jak Eizo, BenQ, NEC, ViewSonic i wielu innych. Oznacza to, że możesz je używać bez względu na markę monitora, który posiadasz, oraz z pewnością zgodności z przyszłymi technologiami wyświetlaczy. Są to uniwersalne narzędzia, pozwalające na dokładną kalibrację i profilowanie monitora, co jest kluczowe dla profesjonalistów z branży graficznej i fotograficznej.

[product id="2097"]

Jak często należy kalibrować i profilować monitor?

Częstotliwość kalibracji i profilowania monitora zależy od kilku czynników, takich jak rodzaj monitora, warunki oświetleniowe w miejscu pracy oraz wymagania projektu. Ogólnie rzecz biorąc, zaleca się kalibrację i profilowanie monitora co najmniej raz na miesiąc. W przypadku krytycznych projektów, warto proces ten powtórzyć częściej.

Kalibracja monitora i jego profilowanie, co jeszcze warto wiedzieć

Kalibracja wyświetlacza jest kluczowym procesem dla osób pracujących z kolorami i obrazami. Poprzez dokładne dostosowanie monitora do określonych standardów kolorów, kalibracja zapewnia wierną i precyzyjną reprodukcję barw na ekranie. Proces ten obejmuje zarówno kalibrację sprzętową monitora, jak i profilowanie, które opisuje, jak monitor reprodukuje różne kolory i przejścia tonalne. Profil barwny ICC jest kluczowym elementem tego procesu, a oprogramowanie do zarządzania kolorem, które czyta ten profil, umożliwia spójne wyświetlanie kolorów w różnych aplikacjach.

Dla profesjonalistów zajmujących się grafiką, fotografiką i edycją zdjęć, kalibracja ekranu jest niezbędna, aby uzyskać dokładne i wiarygodne wyniki w pracy z kolorami. Warto inwestować w dobrej jakości kalibrator, który gwarantuje precyzyjne dostosowanie monitora do określonych standardów kolorów.

 

Jeśli masz pytanie o kalibrację albo chcesz zasięgnąć porady, zadzwoń do mnie +48 501 867 550 lub napisz: radek@wzorniki.eu