Czym są monitory OLED i jak działają?
Z pewnością słyszałeś wcześniej o technologii LED (z angielskiego light-emitting diode), czyli "diodach emitujących światło". Ta technologia oświetleniowa jest wykorzystywana w wielu dziedzinach i produktach, od żarówek po reflektory samochodowe, latarki, a także ekrany monitorów i telewizorów.
Kiedy jednak firmy produkujące monitory używają terminu LED, odnosi się on do podświetlenia ekranów LCD. Diody LED w ekranach służą jako źródło światła dla poszczególnych pikseli, co umożliwia tworzenie płaskich i jasnych monitorów, które stały się standardem dzięki ich kompaktowej konstrukcji.
Istnieją również inne rodzaje źródeł światła dla ekranów LCD, takie jak CCFL, czyli świetlówki. Ale to diody LED okazały się znacznie lepsze i z powodzeniem wyparły z rynku inne źródła światła. Diody LED przyczyniły się do zmniejszania rozmiarów monitorów i telewizorów. Bez technologii LED nie byłoby możliwe tworzenie cienkich płaskich ekranów LCD.
Spis treści: |
Czym jest OLED?
W dużym skrócie można zaryzykować stwierdzenie, że OLED (Organic Light Emitting Diode) to ewolucja technologii LED, a nawet kolejna generacja LED, mimo że OLEDy są już od pewnego czasu na rynku. Termin OLED oznacza "organiczna dioda emitująca światło", co oznacza, że każdy piksel emituje światło samodzielnie, dzięki czemu nie potrzebne jest centralne źródło światła, jak ma to miejsce w przypadku ekranów LCD, zarówno z podświetleniem LED, jak i innym. Brak podświetlenia sprawia, że ekrany OLED są jeszcze cieńsze niż tradycyjne wyświetlacze LCD, ale to nie jedyna różnica.
OLED-y wykorzystują organiczny związek do tworzenia warstwy elektroluminescencyjnej, która emituje światło, zamiast ciekłych kryształów, które wymagają oddzielnego źródła podświetlenia. Jak wspomnieliśmy, OLED-y same emitują światło, co przynosi wiele korzyści, nie tylko w kontekście cienkiej konstrukcji, ale także jakości wyświetlania. Wielu uważa, że ta technologia zapewnia lepsze wrażenia wizualne, oferując głębsze kolory, lepszy kontrast i bardziej naturalny obraz.
Dlaczego OLED jest lepszy niż zwykły LCD?
Można to podsumować w trzech kluczowych obszarach:
- Przewaga pierwsza: jakość obrazu.
Wiele osób zastanawia się, czy OLED oferuje ostrzejszy obraz niż LCD. Technicznie rzecz biorąc, nie. Oba mają taką samą liczbę pikseli, na przykład ultra HD 4K 3840 x 2160. Jednak OLED oferuje lepsze piksele, co przekłada się na znacznie bardziej imponujący obraz.
Po pierwsze, OLED zapewnia praktycznie nieskończony kontrast. Zapomnij o ciemnoszarych odcieniach czarnego, co jest częstym problemem w LCD. OLED dostarcza głęboką, intensywną czerń z kontrastem, który trudno zmierzyć. Ponieważ każdy piksel świeci samodzielnie, mogą one całkowicie się wyłączać, co prowadzi do perfekcyjnych czerni. W praktyce 4K OLED ma 8,3 miliona stref lokalnego wygaszania, z których każda to pojedynczy piksel. Dla porównania, najlepsze LCD mają może tysiąc stref lokalnego wygaszania, ale nie potrafią włączać lub wyłączać pojedynczych pikseli. Źródło światła jest zawsze włączone, co powoduje niepożądane efekty, takie jak przebijanie światła na całym panelu. To właśnie dlatego wiele ekranów LCD ma słabe poziomy czerni, które nie są przekonujące.
- Przewaga druga: kąty widzenia.
Dzięki samodzielnie świecącym pikselom OLED-y zapewniają wyjątkowe wrażenia. Brak centralnego źródła światła, które rozprasza się nierównomiernie na ekranie, sprawia, że każdy piksel jest równomiernie oświetlony lub wygaszony. Oznacza to, że kąt, pod jakim patrzysz na ekran OLED, praktycznie nie wpływa na jakość obrazu. Nawet przy ekstremalnych kątach widzenia kontrast i kolory pozostają idealnie spójne, co jest trudne do osiągnięcia w przypadku LCD, gdzie jakość obrazu ulega pogorszeniu.
Dodatkowo, dzięki mniejszej grubości niż LCD, OLED-y łatwiej dopasować do różnych miejsc, czy to w salonie (telewizor), czy na biurku (monitor).
- Przewaga trzecia: czas reakcji matrycy.
Mówiąc wprost, OLED-y mają niemal zerowy czas reakcji, co eliminuje efekt smużenia czy ghostingu. W przeciwieństwie do LCD, który musi zmieniać napięcie na swoich ciekłych kryształach, aby „obracać” je i dostosować jasność ekranu, co zajmuje trochę czasu, OLED-y generują potrzebne światło bezpośrednio, i to niemal natychmiastowo. OLED-y to najbardziej responsywna technologia wyświetlania dla graczy. Podczas gdy LCD często chwali się czasem reakcji 1 ms (GtG, grey to grey) lub MPRT (czas reakcji ruchomego obrazu), OLED-y schodzą znacznie poniżej tej wartości, osiągając nawet 0,1 ms. Nawet przy zaawansowanym przetwarzaniu obrazu OLED-y nadal przewyższają LCD z podobnymi ustawieniami.
Czy ekrany OLED są bezpieczniejsze dla oczu?
Dzięki większemu kontrastowi i szerokim kątom widzenia, OLED-y mogą zmniejszyć zmęczenie oczu, suchość i łzawienie, szczególnie przy odpowiednim ustawieniu pozycji siedzącej. LCD często kompensują niższy kontrast nadmierną jasnością, co może łatwo przytłoczyć i powodować dyskomfort dla oczu. OLED-y tego nie robią.
W tym kontekście OLED jest lepszy na pewno do gier, ale także do długiej pracy biurowej lub produkcji cyfrowych treści. Zwłaszcza gdy weźmiemy pod uwagę szybki czas reakcji i znacznie lepszy kontrast, co zapewnia wyraźne i szczegółowe odwzorowanie obrazu, nie męcząc wzroku.
Czy ekrany OLED mają wady?
Wszystko na świecie ma swoje wady! Znasz już zalety, więc teraz warto je porównać z wadami, których w przypadku OLED nie jest dużo.
- Żywotność
OLED-y mają krótszą żywotność niż LCD i ich panele szybciej się degradują. Mówimy tu jednak o latach. Jeśli LCD może działać na niemal pełnej wydajności przez 10 lat i więcej, to OLED wytrzyma połowę tego czasu. Mało kto jednak trzyma monitor przez tak długi czas. Przy typowym okresie użytkowania wynoszącym 3-5 lat, OLED będzie w pełni zadowalający. Nie zauważysz żadnego pogorszenia jakości obrazu.
- Retencja obrazu
Mimo licznych prób rozwiązania problemu wypalania, indywidualna kontrola pikseli w OLED-ach sprawia, że są one bardziej podatne na trwałe zatrzymywanie obrazu. Monitory LCD, zwłaszcza te wyposażone w panele VA i IPS, są praktycznie odporne na ten problem.
Dla graczy może to stanowić wyzwanie, ponieważ gry często mają elementy interfejsu, które stale pozostają na ekranie. Jeśli grasz codziennie przez kilka godzin, może to negatywnie wpłynąć na ekran OLED. Pracownicy biurowi, graficy, projektanci, wszyscy, którzy używają ekranów do wyświetlania treści statycznych, też są podatni na problem z wypalaniem.
Co prawda, producenci monitorów stosują różne metody, takie jak dynamiczne przyciemnianie i przesuwanie pikseli oparte na sztucznej inteligencji, aby zmniejszyć ryzyko wypalenia obrazu, jednak ryzyko nie zostało zredukowane do zera.
- Trwałość mechaniczna
Kolejną wadą OLED jest ich trwałość mechaniczna. Panele OLED są bardzo cienkie, co sprawia, że są bardziej delikatne niż grubsze panele LCD. Czy to nacisk, wstrząsy, upadki czy kontakt z cieczami, OLED-y są bardziej podatne na uszkodzenia niż solidne LCD. Jednak jeśli monitor OLED stoi bezpiecznie na biurku i jest używany odpowiedzialnie, nie powinno być powodów do obaw o jego uszkodzenie.
Podsumowując: OLED czy LCD, co jest lepsze?
Nie ma wątpliwości, że pod względem wizualnym i wydajnościowym OLED wyprzedza LCD. Jakość obrazu jest znacznie lepsza, dzięki nieskończonemu kontrastowi, doskonałym kolorom i szerokim kątom widzenia. Dla graczy szybki czas reakcji OLED-ów to ogromna zaleta, której nie można przecenić.
Jednak jeśli kupujesz monitory raz na dekadę lub wiesz, że często wyświetlasz statyczne obrazy, LCD nadal mają wiele zalet. LCD są zdecydowanie jaśniejsze niż OLED-y, co sprawia, że świetnie nadają się do HDR. Są też zdecydowanie tańsze. Dobry, profesjonalny monitor LCD kosztuje połowę tego OLED.
Ostatecznie OLED-y to nowocześniejsza i lepsza technologia niż tradycyjne LCD, choć nowinki jak mini LED zaczynają konkurować z OLED-ami. Kluczowym czynnikiem jest jednak to, jak i do czego używasz monitora. Decyzję powinieneś podjąć na podstawie swoich potrzeb i nawyków.
Jeśli chcesz porozmawiać o monitorach, dopytać o szczegóły lub chcesz abym naprowadził cię na właściwy trop podczas wyboru, dzwoń śmiało +48 501 867 550 lub pisz radek@wzorniki.eu
Facebook
Youtube