
Zakaz świetlówek od 2025 roku: Jak technologia LED rewolucjonizuje ocenę barw
Od lutego 2025 roku w Unii Europejskiej obowiązywać będzie pełen zakaz sprzedaży świetlówek fluorescencyjnych zawierających rtęć. Jest to efekt wdrożenia dyrektyw RoHS (Restriction of Hazardous Substances). Choć zmiana ta może wydawać się jedynie techniczną regulacją, jej znaczenie dla branż takich jak poligrafia, projektowanie graficzne, fotografia czy branż kreatywnych jest ogromne. Technologia LED, która zastąpi świetlówki, nie tylko eliminuje zagrożenia dla środowiska, ale również podnosi standardy oświetlenia w ocenie i reprodukcji kolorów.
Dlaczego ta zmiana jest konieczna? Co to oznacza dla branży poligraficznej i kreatywnej? Jakie rozwiązania są dostępne na rynku? W tym artykule przyjrzymy się bliżej tym kwestiom i wskażemy, jakie produkty warto rozważyć w kontekście nowych realiów.
Zakaz świetlówek fluorescencyjnych – podstawa prawna, kluczowe daty i nowe standardy ISO
W lutym 2022 roku Komisja Europejska ogłosiła zaktualizowane wytyczne dyrektywy RoHS (Restriction of Hazardous Substances) link do źródła, zakładające całkowite wycofanie lamp zawierających rtęć. Zakaz sprzedaży świetlówek fluorescencyjnych dla ogólnego oświetlenia wszedł w życie 24 sierpnia 2023 roku, a dla specjalistycznych zastosowań w poligrafii, grafice i fotografii – 24 lutego 2025 roku.
Jednak technologia LED oferuje alternatywne rozwiązania, które nie tylko spełniają wymogi branżowych standardów ISO 3664:2009 i ISO 3668, ale nawet je przekraczają. Przykładem jest Digital Light System (DLS) firmy JUST Normlicht, które symuluje spektralne rozkłady światła D50 i D65 z wyjątkową precyzją. Dzięki zastosowaniu wielu kolorowych diod LED oraz zaawansowanego procesu kalibracji, produkty te gwarantują stabilne, jednolite światło przez wiele lat, bez degradacji barwy czy jakości między partiami produkcyjnymi.
Nowy standard ISO 3664:2009 wymaga bardziej rygorystycznych parametrów oświetlenia, szczególnie w zakresie równomierności widma, które świetlówki miały trudności spełnić. Rozwiązania LED, jak DLS, zapewniają nie tylko spełnienie tych wymogów, ale także możliwość dostosowania komponentu UV, co jest niezbędne w niektórych zastosowaniach. Dzięki temu eliminowane są niedoskonałości świetlówek, takie jak niestabilna temperatura barwowa czy toksyczna zawartość rtęci.
Ta zmiana nie tylko redukuje negatywny wpływ na środowisko, ale również dostarcza branży poligraficznej i kreatywnej narzędzi, które umożliwiają bardziej precyzyjną ocenę kolorów i wyższy standard jakości w pracy. W ten sposób zakaz świetlówek nie tylko chroni zdrowie publiczne, ale wspiera też rozwój technologiczny i podnosi standardy pracy w kluczowych branżach.
Dlaczego świetlówki są gorsze od LED?
Świetlówki fluorescencyjne przez lata były standardem w branży poligrafii, projektowania graficznego i fotografii. Jednak ich liczne ograniczenia sprawiają, że w nowoczesnych zastosowaniach stały się coraz mniej praktyczne.
- Niestabilność światła i jakość odwzorowania barw - Świetlówki mają tendencję do zmiany temperatury barwowej w miarę upływu czasu. To oznacza, że ich zdolność do precyzyjnego odwzorowania kolorów pogarsza się w trakcie eksploatacji. W branżach, gdzie dokładność kolorystyczna jest kluczowa, taka niestabilność może prowadzić do błędów w pracy i strat finansowych.
- Toksyczność i wpływ na środowisko - Świetlówki zawierają rtęć – substancję toksyczną dla ludzi i środowiska. W przypadku uszkodzenia lampy istnieje ryzyko uwolnienia tej szkodliwej substancji. Ponadto, utylizacja świetlówek wymaga specjalnych procedur, co generuje dodatkowe koszty i obciążenie dla systemów recyklingu.
- Krótsza żywotność i konieczność częstych wymian - Żywotność świetlówek wynosi zazwyczaj około 2 500 godzin lub maksymalnie 2 lata, w zależności od tego, co nastąpi wcześniej. W przeciwieństwie do nich, rozwiązania LED mogą pracować przez 50 000 godzin, zachowując stabilne parametry świetlne przez cały okres użytkowania. Oznacza to koniec problemu z częstymi wymianami i znaczne oszczędności w dłuższej perspektywie.
- Migotanie i czas nagrzewania - Świetlówki mogą migotać, co powoduje zmęczenie wzroku i utrudnia precyzyjną ocenę kolorów. Dodatkowo, potrzebują czasu na osiągnięcie pełnej jasności po włączeniu, co negatywnie wpływa na efektywność pracy. Podsumowując, świetlówki fluorescencyjne nie spełniają już współczesnych wymagań dotyczących jakości, ekologii i efektywności. Ich wycofanie jest naturalnym krokiem w stronę bardziej zaawansowanych i przyjaznych środowisku rozwiązań.
Dlaczego LED-y są lepsze?
Technologia LED to przełom w branżach wymagających precyzyjnego odwzorowania kolorów. Oto, dlaczego LED-y stały się lepszym wyborem niż tradycyjne świetlówki:
- Precyzja odwzorowania barw - Rozwiązania LED, takie jak Digital Light System (DLS) firmy Just Normlicht, umożliwiają idealne odwzorowanie standardowych źródeł światła D50 i D65. Dzięki zaawansowanej kalibracji i zastosowaniu wielokolorowych diod LED, oświetlenie to nie tylko spełnia standardy ISO 3664:2009 i ISO 3668, ale często je przewyższa. Oznacza to dokładniejsze i bardziej naturalne odwzorowanie kolorów w procesach, gdzie każda różnica barwy ma znaczenie.
- Stabilność i jednolitość światła - LED-y gwarantują stabilny i jednolity rozkład światła przez wiele lat użytkowania. Lampy wyposażone w diody LED eliminują problemy znane ze świetlówek, takie jak zmiany temperatury barwowej, wahania jakości między partiami produkcyjnymi oraz niestabilność widma świetlnego.
- Ekologia i brak toksyn - LED-y są w pełni wolne od rtęci i innych substancji toksycznych. Dzięki temu są bezpieczniejsze dla użytkowników i łatwiejsze w recyklingu. Wybór technologii LED to istotny krok w kierunku zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska.
- Brak migotania i natychmiastowe działanie - LED-y działają bez migotania, co jest kluczowe dla komfortu pracy i zdrowia wzroku. W przeciwieństwie do świetlówek, LED-y nie wymagają czasu na nagrzewanie – zapewniają pełne oświetlenie od razu po włączeniu, co znacząco zwiększa efektywność pracy.
- Dłuższa żywotność i oszczędność kosztów - Źródła światła LED, takie jak rozwiązania firmy Just Normlicht, oferują żywotność przekraczającą 50 000 godzin. To w praktyce oznacza kilkanaście lat pracy bez konieczności wymiany źródła światła. Eliminuje to koszty regularnych wymian i związanych z nimi przestojów w pracy.
- Dostosowanie do różnych potrzeb - LED-y umożliwiają precyzyjne dostosowanie parametrów światła, takich jak temperatura barwowa czy intensywność. W przypadku produktów Just Normlicht istnieje nawet możliwość dezaktywacji komponentu UV, co dodatkowo zwiększa elastyczność zastosowań w profesjonalnych procesach.
LED-y to przyszłość oświetlenia w branżach wymagających doskonałej jakości światła. Są niezawodne, wydajne, ekologiczne i idealnie odpowiadają na potrzeby poligrafii, grafiki i fotografii.
Jakie rozwiązania warto wybrać?
W obliczu nadchodzących zmian prawnych oraz technologicznych, wybór odpowiedniego oświetlenia LED dla branż takich jak poligrafia, projektowanie graficzne czy fotografia staje się kluczowy. Poniżej przedstawiamy trzy rekomendowane produkty, które spełniają różne oczekiwania jednocześnie zapewniając precyzyjną jakość światła.
Lampka Calibrite GrafiLite LED
Calibrite GrafiLite LED to kompaktowa lampka biurkowa oferująca trzy ustawienia temperatury barwowej: światło dzienne (5000K), oświetlenie sklepowe (4000K) oraz domowe (2700K). Dzięki współczynnikowi oddawania barw (CRI) na poziomie 95+, zapewnia precyzyjne odwzorowanie kolorów, co jest kluczowe przy ocenie wydruków lub próbek kolorystycznych. W zestawie znajduje się neutralna szara mata o wymiarach A4, która tworzy idealne tło do analizy barw. Z racji swojej niewielkiej budowy i niewielkiemu obszarowi oświetlenia, zalecana jest do oceny wydruków nie większych niż A4.
Co to jest CRI i dlaczego jest ważny?
CRI (Color Rendering Index) to wskaźnik oddawania barw przez źródło światła. Skala CRI wynosi od 0 do 100, gdzie wyższa wartość oznacza lepsze i bardziej naturalne odwzorowanie kolorów. Źródła światła o CRI 90 i wyższym są zalecane do oceny barw, ponieważ minimalizują ryzyko błędnej interpretacji kolorystycznej.
Zalety Calibrite Grafilite LED:
- Trzy ustawienia temperatury barwowej dostosowane do różnych warunków pracy.
- Wysoki współczynnik CRI 95+ gwarantujący dokładność kolorystyczną.
- Kompaktowa konstrukcja z neutralną szarą matą ułatwiającą ocenę kolorów.
[product id="2116"]
Lampka ILFORD ILFOLUX MKI
ILFORD ILFOLUX MKI to profesjonalna lampka biurkowa stworzona z myślą o precyzyjnej ocenie zdjęć do formatu A3 i mniejszych przedmiotów/materiałów. Oferuje cztery ustawienia temperatury barwowej: 3000K, 4000K, 5000K i 6500K, dlatego pozwala na analizę kolorów w różnych warunkach oświetleniowych. Współczynnik CRI na poziomie 95 zapewnia wierne odwzorowanie barw.
Zalety Ilford IlfoLux MKI:
- Cztery ustawienia temperatury barwowej umożliwiające wszechstronną ocenę kolorów.
- Wysoki współczynnik CRI (Ra) 95 gwarantujący dokładność kolorystyczną.
- Kompaktowa, biurkowa, przenośna konstrukcja nie wymaga budowy dedykowanego stanowiska pracy.
[product id="2101"]
Kabiny oświetleniowe JUST Normlicht DLS
Firma JUST Normlicht oferuje zaawansowane kabiny oświetleniowe oparte na technologii Digital Light System (DLS), które są przeznaczone do profesjonalnej oceny kolorów zarówno na powierzchniach płaskich, jak i trójwymiarowych obiektach. Kabiny te wykończone są neutralnym szarym tłem, dzięki czemu eliminuje wpływ otoczenia na percepcję barw, oraz elektroniczne sterowanie umożliwiające precyzyjne dostosowanie warunków oświetleniowych i szybką ich zmianę. Technologia DLS zapewnia stabilne i jednorodne światło, spełniając i przewyższając obowiązujące standardy ISO 3664:2009 i ISO 3668.
Zalety oświetlenie Just Normlicht DLS:
- Kilka różnych źródeł światła w jednym urządzeniu do zastosowania dla różnych branż i zastosowań.
- Możliwość oceny kolorów na różnych materiałach i obiektach trójwymiarowych.
- Neutralne szare tło eliminujące wpływ otoczenia na percepcję barw.
- Elektroniczne sterowanie pozwalające na precyzyjne dostosowanie warunków oświetleniowych.
- Długa żywotność źródeł światła LED, sięgająca 50 000 godzin, praktycznie eliminuje konieczność zakupu nowego źródła światła przed dwie dekady (25 lat pracy przez 250 dni w roku po 8h dziennie).
[product id="2212"]
Podsumowanie
Wybór właściwego oświetlenia LED do wizualnej oceny wydruków i zdjęć jest kluczowy dla profesjonalistów w dziedzinie poligrafii, grafiki i fotografii. Podstawowe rozwiązania takie jak Calibrite GrafiLite LED, ILFORD ILFOLUX MKI oraz profesjonalne kabiny oświetleniowe JUST Normlicht DLS oferują zaawansowane rozwiązania spełniające najwyższe standardy jakości. Inwestycja w te technologie zapewnia nie tylko zgodność z nadchodzącymi regulacjami, ale także precyzyjne i niezawodne narzędzia do oceny kolorów, co przekłada się na lepszą jakość pracy i satysfakcję klientów.